دنیای کارتون و کاریکاتور

خنديدن قدغن نيست
نيك آهنگ كوثر

مانا نيستاني ، يكي از پركارترين كاريكاتوريستهاي پنج ساله اخير كشور است . كسي باور نمي كرد كه مانا ي مجله صنعت حمل و نقل و چند مجله ديگر بتواند «مانا »ي روزنامه هاي بعد از دوم خرداد بشود . مانا با آنكه يك كاريكاتوريست و طراح غير روزنامه اي بود ، خيلي زود توانست راه ارتباط با مخاطبان فراوان روزنامه ها را بيابد و آثاري به ياد ماندني و قابل فهم خلق كند .
كاريكاتور در خانواده نيستاني ، در ابتدا سهم توكا بود . برادر بزرگتر سالها در نشريات مختلف كار چاپ كرد تا اينكه كارهاي برادر كوچكتر خانواده كه تا حدي هم تحت تاثير توكا بود ، در مطبوعات چاپ شد . در اواخر دهه شصت دو فرزند منوجهر نيستاني همزمان در مطبوعات كار مي كردند البته بيشتر در ماه نامه ها . تفكيك كارهاي مانا از توكا در اوايل كاري بسيار دشوار بود . هر دو «هاشوري» كار مي كردند ، ولي مانا اندكي محافظه كارانه تر بود .
بعد از دوم خرداد ، توكا ، امكان عرضه كارهايش را در «جامعه» پيدا كرد . به عبارتي جامعه اين افتخار را داشت كه از آثار توكا بهره برد . ولي مانا از سال 77 همكار روزنامه زن شد و به سرعت را و چاه كار روزنامه را دريافت . سال بعد به خاطر همين آثار ، برنده جايزه اول جشنواره مطبوعات شد . علاوه بر كشيدن كارهاي روزانه ،‌در دوره همكاري اش با هفته نامه توانا مجموعه كميك استريپ « كا » را مي كشيد . مانا برخي كارهايش را در قالب كتابي با نام خنديدن قدغن نيست چاپ كرد . اين كتاب 290 صفحه اي دوازده فصل دارد .
موضوع بندي فصل ها به بيننده امكان بررسي نگاه هاي مانا را در قبال مسائل مختلف مي دهد . موضوعاتي كه مانا بيشتر به آنها پرداخته آزادي قلم ، مطبوعات ،‌سياستمداران خود محور ، روزنامه نگاران آزاديخواه ، انتخابات و تقابل خشونت گرايي و عقل گرايي است .
آثاري كه بيشتر دل مشغولي دو سه سال اول كار روزنامه اي مانا است ،‌كتاب خنديدن فدغن نيست انتشارات روزنه ،‌كارهاي منتشر شده اش را در روزنامه هاي سالهاي 77 و 78 در خود دارد .
اگر شما در اين چند سال پيگير كارهاي مانا بوده باشيد ، حتما” تفاوت هاي تكنيكي آثار قديمي تر او را با آثار امروزي اش متوجه شده ايد .
مانا اين روها بيشتر از كامپيوتر براي تكميل كارهايش بهره مي گيرد . عامل مهمي بوده است . حتي مي توان گفت كه اين دوره تحولي ، باعث شخصي تر شدن سبك و سياق او هم شده است .
اين هم چند كار از مانا نيستاني الف . ب . ج . د . س