دنیای کارتون و کاریکاتور

پانزده كاريكاتوريست ، پنج بند
حسن كريم زاده(بخش چهارم)

1 - ژاك آرماند كاردون Jacques Armand Cardon متولد 1936در شهر هاور كشور فرانسه
2 - او در ابتدا - به صورت تفنني - به طراحي روي آورد و از تكنيك هاي متعدد ليتوگرافي بهره جست . مدتي هم به مجسمه سازي پرداخت . طراحي هاي مركبي وي كه بي شباهت به حجم هاي دست ساز او نبودند ، رفته رفته تبديل به كاريكاتور شدند ! چاپ يكي از همين طرح هاي خطي در نشريه ‹‹ بيزار ›› از انتشارات پاورت به سر درگمي كاردون 25 ساله پايان داد و براي هميشه از او يك كاريكاتوريست حرفه اي ساخت .
همكاري نزديك با طراحان نام آور فرانسه ـ همچون سينه ، ژبه ، ولينسكي و توپور در نشريه ‹‹ له انراژ ›› نيز در علاقه مندي و استمرار فعاليت اش در عرصه كاريكاتور بي تاثير نبود .
كاردون در سال 1974 ، ساخت انيميشن ‹‹ له امپرينت ›› را تجربه كرد كه در همان دوره مورد توجه فستيوال هاي ‹‹ آني ›› و ‹‹ كن ›› قرار گرفت .
3 - ژاك آرماند معتقد است طراح موفق كسي است كه علاوه بر كنترل لگام ابزار كار ،‌از نظر سوژه هم بايد جهش و جسارت داشته باشد .
خود او ، بيشتر از آنكه دچار كارهاي پيش پا افتاده ژورناليستي شود عاشق سوژه هايي است ، با محور انساني و ديد فلسفي .
كاردون قصد نداشته و ندارد كه با ارائه كارهاي جديدش ، كسي را به خنده وادارد و يا كسي را به ريشخند بگيرد . او مي كوشد تا - ضمن حفظ بي طرفي اش - وقايع و حقايق تلخ موجود در بطن جوامع را افشا كند .
مي گويد : در كاريكاتور هاي من ، فاعل در درجه دوم اهميت قرار مي گيرد .
شخصيت كاريكاتور هايش را نيز طوري طراحي كرده است كه به كسي بر نخورد ! اما در عين حال همگان، خود را قالب آن قرار دهند . بونوم - مرد ابله - نامي است كه كاردون روي كاراكتر ثابت طرح هايش گذاشته ، كاراكتري غالبا” رجل و تنومند كه در يك نظر ظاهر و باطن اش پيداست .
4 - كاردون شاخص هاي نوين آثارش را مديون وسواس ، سماجت و راضي نشدن به اتودهاي اوليه مي داند و به قول خودش ؛ دوست دارد اتودهايش به بار بنشينند . همچنين پرسپكتيو كلاسيك در كارهاي او نشان از علاقه مندي مفرطش به ايجاد عمق و بعد دارد .
درباره كمپوزيسيون كاريكاتورهايش مي گويد : ‹‹‌كاغذ براي من حكم صحنه تئاتر را دارد كه براساس هر موضوع ميزانسن هاي آن را تغيير مي دهم و آنقدر اين كار را انجام مي دهم تا به نتيجه دلخواه برسم . ››‌
جالب است بدانيم ، او از اردشير محصص خودمان به عنوان طراح پر توان و نازك انديشي ياد مي كند كه به سهولت و زيبايي ، تركيب بندي شرقي را با طنزهايش در هم آميخته است .
كاردون براي اجراي آثارش تنها از قلم فلزي و مركب استفاده مي كند . او علاقه دارد تا كاريكاتورهايش را خطي اجرا كند و از هاشورزدن بپرهيزد ، اما ملاحظات فني چاپ را سدي در مقابل خواسته اش مي داند .
5 - دوستداران سبك و سياق ژاك آرماند به راحتي مي توانند ردپاي او را در نشريات معتبر اروپايي همچون پيلوت ، له انراژ ، شارل هبدو ، و سايرين بيابند ،‌اما هفته نامه ‹‹ لو كناردان شن ›› به صورت عمده و ثابت افتخار چاپ آثار كاردون را دارد .
حدود 29 سال پيش ، دو كتاب از كاريكاتورهايش را منتشر كرد . از آن زمان تا سال 2001 نيز رغبتي به انتشار كارهاي جديدش نشان نداده ! اما در اين مدت فعاليت نمايشگاهي اش را نيز ترك نكرده است .